Các Hình Thức Thanh Toán Không Dùng Tiền Mặt Theo Nghị Định 52/2024 & 181/2025

Thanh toán không dùng tiền mặt đang trở thành yêu cầu bắt buộc đối với các doanh nghiệp nếu muốn được khấu trừ thuế GTGT và tính chi phí hợp lý. Từ ngày 01/07/2024 và đặc biệt là 01/07/2025, hai nghị định mới (52/2024/NĐ-CP và 181/2025/NĐ-CP) quy định rõ các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt hợp lệ, cũng như điều kiện chứng từ đi kèm.

Bài viết dưới đây Kế Toán Phạm Gia giúp bạn hiểu đúng – làm đúng – tránh phạt, đặc biệt trong quá trình kê khai và quyết toán thuế.

Vì Sao Doanh Nghiệp Phải Thanh Toán Không Dùng Tiền Mặt?

Được khấu trừ thuế GTGT đầu vào: Các hóa đơn mua hàng hóa, dịch vụ từ 5 triệu đồng trở lên (đã bao gồm thuế) phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt, nếu không sẽ không được khấu trừ thuế.

Tính chi phí hợp lý khi quyết toán thuế TNDN: Để được công nhận chi phí, khoản chi từ 5 triệu đồng trở lên cũng cần đáp ứng điều kiện thanh toán không dùng tiền mặt.

Tránh rủi ro, nâng cao minh bạch: Giúp doanh nghiệp quản lý dòng tiền hiệu quả, tránh sai sót khi bị thanh kiểm tra thuế.

Căn Cứ Pháp Lý

1. Chuyển Khoản Ngân Hàng

Chứng từ gồm: Ủy nhiệm chi, sao kê tài khoản, lệnh chi… Giao dịch phải thực hiện từ tài khoản của bên mua sang tài khoản bên bán, không chấp nhận nộp tiền mặt vào tài khoản.

2. Bù Trừ Công Nợ

Áp dụng khi hai bên vừa mua vừa bán cho nhau. Cần có hợp đồng, biên bản đối chiếu công nợ, xác nhận rõ số tiền bù trừ.

3. Bù Trừ Qua Bên Thứ Ba

Khi có bên thứ ba thực hiện thanh toán thay. Cần hợp đồng ba bên, chứng từ chuyển tiền từ bên thanh toán sang bên nhận tiền.

4. Thanh Toán Ủy Quyền

Doanh nghiệp có thể ủy quyền cho cá nhân hoặc tổ chức khác thanh toán thay. Cần có văn bản ủy quyền hợp pháp.

5. Thanh Toán Bằng Cổ Phiếu, Trái Phiếu

Chỉ áp dụng nếu có hợp đồng mua bán chứng khoán kèm theo và chứng từ ghi nhận đầy đủ.

6. Phần Còn Lại Trên 5 Triệu Sau Khi Bù Trừ

Nếu sau bù trừ công nợ vẫn còn số dư từ 5 triệu đồng trở lên thì phần này cũng phải thanh toán không dùng tiền mặt.

7. Nộp Vào Kho Bạc Nhà Nước (Cưỡng Chế)

Khi doanh nghiệp bị cưỡng chế thuế, số tiền nộp vào kho bạc được xem là thanh toán hợp lệ.

8. Trả Chậm, Trả Góp

Tổng giá trị hợp đồng từ 5 triệu trở lên thì từng lần trả góp vẫn cần có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt.

9. Hóa Đơn Dưới 5 Triệu Đồng

Không bắt buộc thanh toán không dùng tiền mặt, miễn sao hóa đơn hợp lệ.

10. Nhân Viên Thanh Toán Thay Công Ty

Được chấp nhận nếu có quy chế nội bộ, giấy đề nghị thanh toán, bảng kê chi tiết, và chứng từ hoàn ứng cho nhân viên.

11. Mua Nhiều Lần Trong Ngày, Cùng Nhà Cung Cấp

Nếu tổng các hóa đơn trong một ngày với cùng nhà cung cấp từ 5 triệu đồng trở lên, phải cộng gộp để xét điều kiện thanh toán không dùng tiền mặt.

Doanh nghiệp cần nắm rõ từng hình thức để áp dụng đúng quy định, tránh những sai sót có thể ảnh hưởng đến quyền lợi về thuế và chi phí hợp lý.

Xem thêm: Cách tính khấu hao tài sản cố định

Lưu Ý Khi Kê Khai Thuế GTGT

• Luôn kiểm tra giá trị từng hóa đơn, hoặc cộng gộp trong ngày với cùng nhà cung cấp.
• Không chấp nhận các hình thức nộp tiền mặt vào tài khoản bên bán.
• Các hình thức bù trừ cần có đầy đủ hợp đồng, biên bản đối chiếu, xác nhận hai bên.
• Mọi chứng từ liên quan đến thanh toán nên được lưu trữ ít nhất 10 năm theo quy định của Luật Kế toán.

Giải Đáp Một Số Thắc Mắc

Chuyển khoản qua ví điện tử cá nhân có được chấp nhận không?

– Chỉ được chấp nhận nếu ví đó đứng tên doanh nghiệp hoặc gắn với tài khoản ngân hàng hợp lệ và có chứng từ rõ ràng.

Trả góp mỗi tháng <5 triệu đồng, có cần chứng từ không?

– Có. Vì tổng giá trị hợp đồng ≥ 5 triệu đồng, từng lần trả cũng cần chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt.

Chuyển tiền sau khi nhận hóa đơn có được khấu trừ không?

– Được, miễn là thực hiện chuyển khoản trước thời điểm thanh toán ghi trên hợp đồng.

Thực hiện đúng hình thức thanh toán không dùng tiền mặt không chỉ giúp doanh nghiệp được khấu trừ thuế GTGT, mà còn đảm bảo chi phí được tính hợp lý, minh bạch tài chính, hạn chế rủi ro về thuế.

Doanh nghiệp nên chủ động rà soát và lưu trữ chứng từ thanh toán ngay từ đầu. Nếu cần hỗ trợ tư vấn thuế, kiểm tra chứng từ, đừng ngần ngại liên hệ Kế Toán Phạm Gia – chúng tôi sẵn sàng đồng hành cùng bạn.